Het verschil tussen de Fight or Flight en Rest & Relax modus

Je ademhaling is echt het allerbelangrijkste in je leven! Denk je van niet? Denk je dat je huis, je carrière, je hypotheek, je vrienden, je geliefde, je gezin belangrijker zijn? Hou dan maar eens je adem in… Dan weet je al heel snel wat belangrijk is. 

Maar gelukkig hoef je je er niet continu mee bezig te houden. Je autonome zenuwstelsel regelt dat zelf met je lijf. Autonoom betekent dat het vanzelf gaat, ook als je er niet bewust mee bezig bent. En dat is maar goed ook, want ademen moet altijd doorgaan. 

Fight or flight en Rest & Relax

Je ademhaling en de O2-CO2 uitwisseling is een prachtig systeem dat heel nauwkeurig levert wat er nodig is. Komt er een auto de bocht om scheuren, recht op jou af, dan sta je binnen een fractie van een seconde paraat om te vluchten en in actie te komen. Je ogen zien nog maar 1 ding, namelijk de beste uitweg. Je hersens wegen niet meer alles af, maar kiezen de eerste uitweg. Je longen verwijden zich om maximaal O2 naar binnen te krijgen zodat je spieren zo goed mogelijk inspanning kunnen leveren. Je hartslag schiet omhoog en je bloeddruk ook, hormonen doen er nog een extra schepje bovenop. Bloed wordt zo snel mogelijk rondgepompt om O2 te leveren, zodat dat omgezet kan worden tot energie in de cellen. Het sympatische zenuwstelsel, de fight or flight modus staat vol aan. Het gaspedaal is ingetrapt. 

Deze vorm van stress is uiterst nuttig. Het redt jou namelijk van een groot gevaar. 

Op het moment dat het gevaar geweken is, komt dit weer tot rust. Het parasympatische zenuwstelsel kan het weer overnemen. De rest and relax modus noemen we dat. Je lichaam kan herstellen, je bloeddruk en hartslag worden weer normaal, het bloed hoeft niet meer naar al je spieren om kracht te leveren, maar kan zorgen voor nieuwe brandstof en de vertering. Je bent veilig, en dan is er weer ruimte om sociaal te worden, weer af te stemmen op je omgeving, je empathisch vermogen gaat weer goed functioneren en je hersenen kunnen weer informatie verzamelen en afgewogen en doordachte beslissingen nemen, waarbij alle standpunten bekeken zijn. Er is tijd voor eten, spel, voor leren, voor sex, voor slaap. Het rempedaal gaat aan waardoor er tijd en ruimte voor andere zaken ontstaat. 

Deze vorm van stress afbouwen is ook essentieel, voor het voortbestaan van jou als mens. 

Chronische stress

Soms gebeuren er dingen in het leven die moeilijk zijn. Pijnlijk, misschien onverteerbaar of misschien was het gewoon net één ding teveel op je bordje. Het kan er voor zorgen dat je fight or flight modus lang aan moet staan. Te lang. Waardoor het gaspedaal als het ware vast komt te zitten. En de ontspanning niet meer vanzelf intreedt als het gevaar geweken is. 

Als je lang onder spanning moet functioneren, en niet weet hoe je actief het rempedaal kunt inzetten, is er sprake van chronische stress. Slecht slapen, hartkloppingen, hoge bloeddruk, snel uit je slof schieten, slecht concentreren, minder helder denken, lastiger beslissingen nemen. Het hoort allemaal bij de figuur or flight modus, maar die is niet bedoeld om continue zo door het leven te gaan. 

Mensen krijgen het advies om goed te slapen, leuke dingen te doen, uit te rusten, afleiding te zoeken, te mediteren, misschien zelfs wel naar een therapeut te gaan. En tijd heelt alle wonden doet het ook vaak goed. 

Maar als je systeem zo door raast, is het bijna niet te doen… Het is alsof je probeert te remmen, terwijl het gaspedaal maar voluit ingedrukt blijft. 

Ademoefeningen zijn de oplossing. Het werkt mild, is laagdrempelig en je kunt het altijd en overal doen. En juist door het regelmatig te doen wordt het steeds effectiever. 

Je kunt steeds beter je staat van zijn actief bijsturen. 

Emoties

Vaak komt er met ademen ook ruimte voor emotie, voor dat wat je met je meedraagt. Weet en vertrouw erop dat je met bewust ademen ook daar nuttige handvatten voor hebt. Niet dat het dan minder pijnlijk is. Helaas niet. Maar er ontstaat wel weer ruimte zo om er stapje voor stapje mee aan de slag te kunnen gaan. Zodat ook jij later kunt zeggen: wat me overkomen is, was niet fijn. Het heeft misschien een deel van mijn verleden gemaakt. Maar het heeft me uiteindelijk ook gemaakt tot wie ik NU ben. Sterker, krachtiger, wijzer, milder, vul jij het maar in… 

Een IK-ervoor, en een IK-erna. 

Wil jij weer ruimte? Oefenen met je adem en daarmee steeds beter je staat van zijn bijsturen? Neem eens vrijblijvend contact op voor een gratis kennismakingsgesprek. Als gecertificeerd ademcoach kan ik je hier goed bij helpen, bijvoorbeeld met de Personal Breath Training, waarbij ik je 1-op-1 begeleid je de kracht van ademen te leren.

Verder lezen

Meld je aan voor onze nieuwsbrief